Wydarzenia

„Bliskie i nieznane – słowniki języka polskiego w pierwszej połowie XX wieku” – to temat najbliższego spotkania w ramach „Prelekcji Mistrzów”, organizowanego przez Wydział Filologiczny UwB. Tym razem gościem cyklu będzie znakomity językoznawca prof. Piotr Żmigrodzki. Spotkanie odbędzie się 9 grudnia (czwartek) o 11:30 i będzie transmitowane na platformie blackboard.

Jak ocenia prof. Żmigrodzki, okres pierwszej połowy XX wieku jest prawdziwą białą plamą w historii polskiej leksykografii:

„W dużych kompendiach z dziedziny historii języka polskiego i polskiej leksykografii trudno znaleźć na temat większości słowników wtedy publikowanych jakiekolwiek bliższe informacje. Jest kilka przyczyn tego stanu rzeczy. Po pierwsze, dla językoznawców piszących w owym czasie były tu zjawiska zbyt świeże, aby mogły stać się przedmiotem refleksji, po drugie, większość tych słowników miała charakter popularny i komercyjny (wydawane były przez instytucje prywatne), dlatego też zdaniem uczonych na uwagę nie zasługiwały. Po trzecie, stosunki społeczno-polityczne po drugiej wojnie światowej doprowadziły do usunięcia tych słowników (oraz ich wydawców) z rynku i całkowicie zmieniły tok rozwoju polskiej leksykografii. Ten zamilczany rozdział historii polskiej leksykografii okazuje się jednak ciekawszy, niż można było przypuszczać. Stosunkowo bliski pod względem czasowym, bo
przecież słowniki zwłaszcza okresu międzywojennego pewnie znajdują się jeszcze w wielu domowych bibliotekach; dużo ich też jest w sprzedaży antykwarycznej. Ówczesne słowniki są zbliżone także pod względem charakteru do tych, które ukazały się w Polsce w latach 90. XX wieku i na początku XXI wieku, gdy leksykografia popularna ponownie rozkwitła.
Zapomniany, bo nieobecny w podręcznikach historii leksykografii i w pracach naukowych współczesnych językoznawców”.

Celem prelekcji będzie pokazanie najważniejszych zjawisk w leksykografii języka polskiego tego okresu, najpopularniejszych słowników, sylwetek ich autorów, wybranych zjawisk dotyczących ich życia „rynkowego”, a także (niewielkiego, ale istniejącego) zasobu prac na temat tych słowników i możliwości oraz potrzeb badawczych – zapowiada językoznawca. 

Piotr Żmigrodzki tytuł profesora nauk humanistycznych uzyskał w 2009 r. Od 2006 roku pracuje w Instytucie Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk w Krakowie, w latach 2008–2016 był dyrektorem tej placówki. Od początku zatrudnienia w IJP PAN  kieruje zespołem przygotowującym Wielki słownik języka polskiego PAN (dostępny bezpłatnie pod adresem http://wsjp.pl); obecnie pełni funkcję kierownika pracowni i redaktora naukowego tego słownika. W indywidualnej działalności badawczej skupia się aktualnie na historii polskiej leksykografii pierwszej połowy XX wieku.

Prof. Żmigrodzki jest redaktorem naczelnym czasopisma „Język Polski”, wiceprzewodniczącym Zarządu Głównego Towarzystwa Miłośników Języka Polskiego, członkiem Komitetu Językoznawstwa Polskiego Polskiej PAN oraz Rady Języka Polskiego przy Prezydium PAN.